Nhà thờ giáo họ B’Đơr (giáo xứ Tân Hóa, hạt Bảo Lộc) cách ngã ba chợ cũ Lộc An trên quốc lộ 20 khoảng 4 cây số. Con đường dẫn vào buôn xuyên qua một khung cảnh thật bình yên với các mảnh vườn cà phê xanh ngát, thấp thoáng nhà cửa hai bên và bóng dáng người dân mộc mạc trong sinh hoạt thường ngày.

Theo lời cha Lê Mạnh, cách đây hơn hai mươi năm nơi đây chỉ có ngôi nhà nguyện cũ, rất nhỏ, giáo dân dự lễ đa số phải đứng ngoài trời, nhưng lòng sốt sắng ở đây làm ngài cảm động. Tất cả mọi người đều đứng yên tại chỗ dự lễ đến hết, ai có dù thì che dù, ai không có, cũng đứng yên không di chuyển đi đâu cả. Những năm họ chưa có Thánh lễ ở trong làng, họ đi bộ ra Nhà thờ Tân Hóa đi lễ mỗi ngày Chúa Nhật.

Quần thể kiến trúc của ngôi Nhà thờ này hoàn toàn theo tính cách của dân tộc K’Ho: Nhà sàn, vật liệu là gạch, đá, xi măng cốt thép, nhưng được làm giả gỗ. Kiểu nhà sàn, nhà Rông, màu sắc dùng trong đó là 4 màu căn bản của dân tộc: đỏ, đen, vàng, trắng. Các hoa văn trang trí nơi ngôi Nhà thờ này hoàn toàn theo các kiểu đã có từ xa xưa của họ. Nó không mang những ý nghĩa sâu xa, nhưng hễ nhìn thấy hoa văn đó, người ta nhận ngay ra nét đặc thù của người dân tộc. Vật liệu để làm nên những hoa văn đó, là từ những mảnh vỡ được đập ra từ những cái Lu, Ché. Ché đối với người Dân Tộc là một tài sản quí báu. Ché có nhiều loại lớn nhỏ khác nhau, dùng vào những việc khác nhau: đựng gạo, nước, rượu, có khi còn để cất giữ đồ dùng quí, tiền, hoặc vàng bạc.

Ngoài ra, còn nhiều các họa tiết khác, diễn tả những nét riêng của người dân tộc, rải rác ở các vị trí khác nhau”. Trên gian Cung Thánh, đằng sau Thập giá Đức Kitô trang trí 12 cái chum tượng trưng cho 12 vị tông đồ của Chúa, cũng như 12 chi tộc Israel. Phía dưới, nơi đặt Mình Thánh Chúa còn bày biện 7 cái Chóe, nhắc nhớ đến 7 phép bí tích của người Công giáo.

Người K’Ho phân biệt gia đình giàu nghèo dựa trên số lượng và đặc tính (lớn, nhỏ) của số Ché trong mỗi gia đình. Khi gia đình có người qua đời, Ché là một trong những phần gia tài không thể thiếu dành cho người đã chết. Họ để nơi mộ của người chết. Người Dân Tộc không ai dám lấy những cái Ché ở nghĩa trang của nhau, nhưng sau này, người nơi khác đến đi thu lượm hết của họ, nên họ chỉ để tượng trưng một ít thôi, và đều đục thủng đáy những cái ché đó. Khi đưa những cái Ché vào trang trí trong Nhà thờ, được coi như những của cải của họ góp phần nơi Nhà Chúa, họ hân hoan, vui mừng lắm! Có những cái Ché đáng giá bằng một con trâu lớn 400kg.

Để gìn giữ bản sắc, Thánh lễ của Nhà thờ vào các ngày thứ 2, thứ 4 và thứ 6, linh mục dâng lễ bằng tiếng người dân tộc, còn các ngày 3, 5, 7 thì làm lễ bằng tiếng Việt. Riêng ngày Chúa nhật có hai Thánh lễ, một bằng tiếng dân tộc, một bằng tiếng Việt.

Mùa Chay, linh mục lại khuyến khích tín hữu nơi đây ngắm năm sự thương, vui, mừng bằng tiếng bản địa. Từ Giáng sinh cho tới Tết, trước khuôn viên Nhà thờ vẫn dựng một cây nêu để lưu giữ bản sắc của bà con giáo dân dân tộc nơi đây.

Bài: Sưu tầm & Biên tập